Spis treści
Kamienice na Wrocławskim Rynku
Zaczynamy naszą podróż po wrocławskich kamienicach, aby poukładać Wam podział kamienic, musimy wyjaśnić iż dzielą się one na sześć części.
Strona Siedmiu Elektorów, Strona Złotego Pucharu, Strona Zielonej Trzciny, Strona Targu Łakoci, Tret, Strona zachodnia Ratusza.
Opisaliśmy te najważniejsze kamienice, a głównym kryterium było to, aby opisać te budynki, które nie zostały całkowicie zburzone lub rozebrane. Kilka z nich opisaliśmy dodatkowo, z uwagi na ich historię.
Pełną listę wszystkich kamienic na wrocławskim rynku znajdziemy w poniższej sekcji.
Kamienice na Wrocławskim rynku
Zaczynamy od strony Siedmiu Elektorów.
Strona Siedmiu Elektorów.
Kamienica nr 1
Zaczynamy my od kamienicy nr 1, mieści się ona w narożnikowej części rynku i datowana jest na 14 wiek. Budynek posiada 5 kondygnacji, został wybudowany w nowym stylu secesyjnym a jego projektantem był Herman Wahlich. Początkowo mieściły się tu pomieszczenia biurowe, w późniejszych latach miejsce to było zajęte przez Niemiecką Narodową Partię Ludową. Wejście znajduje się od stronę ulicy Mikołaja, dostrzegamy w tym miejscu ładne okna i wykusze z hełmem w kształcie kopuły. Zdobienia inicjują dekoracje kwiatowe, które znajdziemy na dwóch kondygnacjach, oraz na dachu.
Kamienica nr 2 ( Kamienica pod Gryfami we Wrocławiu)
Przyglądając się powyższej kamienicy dostrzegamy ze jest ona najwyższa, i ze została odbudowana w 1934 roku po pożarze. Zdobią ją płaskorzeźby, symbolizujące gryfy i ptaki a także ornamenty z barokowym portalem, co jest typowe dla renesansu. W środku natomiast dostrzegamy renesansowe dodatki kolumnowe. To tutaj, podziemne piwnice wciąż pamiętają poziom początkowego rynku, który sięgał kilka metrów w dół, o wiele niżej niż ten, na którym stoimy dzisiaj. Kamienica nosi nazwę Pod Gryfami, a ostatnie zmiany dokonano tu w 1960, kiedy to dodano taras, mieszczący sie na pierwszym piętrz. Drugim elementem, który można dostrzec to balustrada, jest ona umiejscowiona na pierwszym piętrze, wraz z nazwiskiem właściciela.
Kamienica nr 3
Budowla charakteryzuje się szlachetnym motywem i wysmukłym strzelistym wyglądem. Dostrzegamy tutaj renesansowe kolumny, oraz bardzo ładne wzory, wykonane w sposób geometryczny z plecionkami. Są one rzadkością, znaleźć je można np: na balkonikach. Warto zwrócić uwagę także na oryginalne drzwi, również wykonane w kształcie łukowym, oraz ornamenty na sklepieniu. Na szczęście budynek nie uległ znacznemu zniszczeniu w trakcie II wojny światowej. Ponadto, kamienica została odrestaurowana, zachowując elewację w stylu późno barokowym. Obecnie budynek ma 4 kondygnacje oraz piwnicę i strych. Będąc na parterze, można podziwiać dekoracje wykonane w stylu niderlandzkim.
Kamienica 4 (Kamienica pod Złotym Orłem)
Pod tym numerem znajdziemy Kamienicę pod Złotym Orłem. Budowla została bardzo zniszczona podczas II wojny światowej, lecz jej odbudowa przyniosła temu miejscu dawny blask. Dostrzegamy piękny barok oraz szczytowy dach, dzięki temu mieściły się tu aż trzy strzechy. Na uwagę zasługuje również piwnica, której mury pamiętają pierwsze budowle, które stały w tym miejscu w połowie 13 wieku.
Kamienica nr 5
Kamienicę nr 5 cechuje fasada wykonana w stylu późnobarokowym. Interesujące są również jońskie kolumny, obecnie budowla ma cztery kondygnacje a elewacja ozdobiona jest pięknymi gzymsami.
Kamienica nr 6 ( Kamienica pod Złotym Słońcem)
Miejsce to nosi nazwę pod Złotym Słońcem, cechuje się dekoracyjna fasadą, dziś możemy podziwiać naklejki okienne z poprzednich budowli, które usytuowane były niegdyś w tym miejscu.To tutaj gościli najznamienitsi goście, choć warto dodać że owa konstrukcja była połączona z kamienicami: pod Błękitnym Słońcem i pod Siedmioma Elektorami.Takie połączenie pozwoliło na stworzenie ogromnej rezydencji, w której przebywał król Czech Władysław Jagiellończyk, Ferdynand II a także cesarz Rudolf. Kiedyś w tym miejscu znajdowało się Muzeum Sztuki Medalierskiej. Miejsce to nie ucierpiało tak bardzo na skutek wojny. Obecnie znajduje się w nim Muzeum Pana Tadeusza i jego słynne rękopisy.
Kamienica 7 ( Kamienica pod Błękitnym Słońcem)
Kolejny numer przypada na kamienicę pod Błękitnym Słońcem. Tak jak wspominaliśmy, także i tu zatrzymywali się w goście. W kamienicy dostrzec można ciekawe ornamenty w stylu renesansowym, ale można również znaleźć zdobione płaskorzeźby. Pierwsza budowla powstała w tym miejscu w 14 wieku.
Kamienica nr 8 ( Kamienica pod Siedmioma Elektorami)
Jedna z najpiękniejszych kamienic w rynku, kamienica pod Siedmioma Elektorami jest również jedną z najstarszych kamienic na wrocławskim rynku, a jej powstanie datuje sie na lata 1241. Oczywiście z tego okresu zachowały się tylko części budowli takie jak: piwnica i strop aż do pierwszego piętra. Ponadto dostrzec tu można ślady starej polichromii, pamiętającej wczesny barok i przedstawiające sceny biblijne i historyczne. Ciekawy jest także rzeźbiony portal wsparty na kolumnach. Bardzo dużo pracy dokonano w tym budynku w 1730 roku, kiedy wykonano tu prace stolarskie i poprawiono elewacje.
Kamienica 9-11
Budynek modernistyczny, usytuowany pod numerami 9-11 to poniemiecki ”drapacz chmur”, mieszczący kiedyś biura przedsiębiorstw miejskich. Obecnie znajduje się tu bank, pomimo braku spójności w tej pierzei rynku Niemcy i tak zdecydowali się postawić tu to ”dzieło konstrukcyjne”, datowane na rok 1930.
Kamienica z numerem 14
Została wzniesiona w pierwszej połowie 14 wieku, została ona odbudowana w latach powojennych, według projektu Stanisława Zakrzewskiego. Posiada ona płaski dach i aż 5 kondygnacji. Obecnie znajduje się tu Biuro Informacji Turystycznej.
Strona Złotego Pucharu.
Kamienica nr 15
Kolejne miejsce, tym razem o numerze 15 to kamienica, w której niegdyś kiedyś znajdowało się Polskie Radio. Budowla nie została także zniszczona po wojnie, dobudowano tylko 1 poziom, oraz nadano ciekawe formy barokowe. Nad projektem odbudowy czuwał Stanisław Zakrzewski. Początki kamienicy datuje sie na 14 wiek.
Kolejne miejsca aż do nr 22 pominęliśmy, z uwagi na to, że budowle te prawie w całości zostały zniszczone, odbudowane zostały po wojnie. My postanowiliśmy skupić się na tych, które przetrwały i które odrestaurowano po wojnie. Jeśli jednak chcielibyście je poznać, to znajdziecie je w poniższym artykule, link poniżej:
Kamienice w Rynku we Wrocławiu po stronie złotego pucharu
Kamienica nr 22 (Kamienica pod Złotym Dzbanem).
Pod numerem 22 mieści się kamienica pod Złotym Dzbanem, kiedyś mieścił się tu browar, miało to miejsce w średniowieczu, a tutejsze piwo nosiło nazwę ”Biały Baran”. To właśnie stąd transportowano piwo prosto do Piwnicy Świdnickiej, która jest ulokowana po przeciwległej stronie. Najciekawsze jest jednak to jak transportowano piwo. Otóż dostarczane ono było podziemnym tunelem, którego ślady są nadal widoczne. Ostatnie przebudowy budowli miały miejsce w 1902 roku, sama kamienica ma cztery kondygnacje z ciekawymi trójkątnymi wsparciami nad oknami.
Kamienica nr 25
To kolejny szczęśliwy numer kamienicy, która nie została zniszczona podczas wojny. Datowana jest ona na okres średniowiecza a budynek został przebudowany w roku 1770, choć główne przeróbki miały miejsce w roku 1906, kiedy to powstał w tym miejscu dom handlowy. Kolejne przebudowy miały miejsce po II wojnie światowej, dodano strop, ciekawe wachlarzowe schody, obecnie znajduje się tu Moda Polska.
Więcej kamienic w Rynku po stronie złotego pucharu
Strona Zielonej Trzciny.
Kamienica nr 35 we Wrocławiu
Pod tym numerem mieści się kamienica, która przetrwała wojnę i teraz mając klasycystyczny wygląd. Posiadając prostą fasadę, oraz prostokątne okna wygląda bardzo okazale. Po ostatniej renowacji, miejsce to zyskało znów wygląd z 1886 roku. Różnice można dostrzec po balkonie znajdującym się na trzecim piętrze, nie mylić z tym, na drugim piętrze, ten został dobudowany. Znajdziemy tu także oryginalny dach, kamienica reprezentowała również styl barokowy.
Kamienica nr 36.37
Kamienica również przetrwała bez większych zniszczeń. Nad pracami renowacyjnymi czuwał architekt Marian Rehowski i Wincent Witold Rawski. Odtworzono tu wygląd manierystyczny, czyli ten z XIX wieku. Józef Cempa czuwał nad ostatnimi pracami, dokonano wówczas sporych zmian np: klatki schodowej, widny, oraz wielu elementów wewnętrznych. Ostatni remont pozwolił kamienicy odzyskać swój dawny blask.
…………………………
Kamienica nr 41 (Kamienica pod Złotym Psem)
Wyjątkowe miejsce, które w czasie wojny zostało znacznie zniszczone, dalsze losy spowodowały, iż miejsce to rozebrano. Na szczęście podziemia, w których mieści się obecnie restauracja i bar zaprowadzą Was aż dwa piętra pod ziemię. Miejsce to datowane jest na rok 1346, choć kamienica mogła się znajdować sie w tym miejscu znacznie wcześniej. Prace budowlane i duża ilość zdjęć pozwoliła na dość wiernie odwzorowanie kamienicy. Obecnie znajduje się tu browar wytwarzający własne piwo.
Więcej kamienic z tej pierzei rynku znajdziecie poniżej:
Strona Targu Łakoci.
Kolejna część rynku jest zwana: targiem łakoci. Znajdziemy tu następujące kamienice:
Kamienica nr 42 (Kamienica pod Złotą Trójcą Świętą)
Miejsc to zostało częściowo zniszczone, po wojnie w 1951 otworzono tu aptekę ”Pod Podwójnym Złotym Orłem” być może to ona jest tą najstarszą apteką w mieście.
Kamienica Rynek 43 (Kamienica pod Złotym Pelikanem)
Ostatnim właścicielem kamienicy był kupiec Franz Rava, a sama budowla po wojnie nie została całkowicie zniszczona, dlatego Emil Kaliskie nawiązał w swoich projektach do akcentów barokowych.
Kamienica rynek 44 (Kamienica pod Złotym Jeleniem)
Kamienica została zniszczona na skutek pożaru, a po odbudowie nawiązano do poprzednich akcentów, które wyeksponowano chociażby w oknach. Zachowała się również fasada budowli, którą odrestaurowano pieczołowicie, zachowując detale konstrukcji. Kamienica była niegdyś podzielona, a jej część należała do rodziny Heinricha Schorgast. Byli oni złotnikami, mieli również łaźnie, które znajdowały się w okolicy Starych Jatek.
Kamienica przy Rynku 45
Kamienica przetrwała wojnę, została tylko nieznacznie zniszczona. Remont budynku polegał na prostym odrestaurowaniu. Początki tego miejsca datuje się na 14 wiek. W między czasie kamienica ulegała przemianom, łączyła się również z innymi budynkami, jak chociażby z parcelą przy ul Kuźniczej 64 i 65.
Kamienica przy Rynku 46
Miejsce to również przetrwało okres wojny a gruntowny remont budynku miał miejsce między 1956 a 1960 rokiem. Zmiany w budynku skutkowały połączeniem z kamienicą nr 47 oraz zmianą struktur, takich miejsc jak: klatka schodowa, zmienił sie również układ pomieszczeń. Zachował się jednak pierwotny kształt fasady frontowej budynku. Miejsce to pamięta średniowiecze, czego dowodem jest kolebkowe sklepienie układu piwnicy, który został zachowany, a który wyróżniał się pół wałkowym kształtem sufitu w stosunku do podłużnych ścian.
Kamienica Szwedzka Sień, Kamienica Pod Głową św Jana, Rynek 47
Pierwsze wzmianki o budowli pochodzą z 1372 roku. Kamienica wielokrotnie była przebudowywana, zmieniała również właścicieli. Kiedyś w miejscu tym znajdowało się kino (1911) zwane Ring Theater, które mogło pomieścić aż, uwaga 236 osób. Obecny wygląd budowla zawdzięcza odbudowie po zburzeniu, miało to miejsce w 1868 roku, powstała wówczas kamienica w stylu klasycystycznym. W 1868 roku budynek został zburzony i znów odbudowany. W takim kształcie, z trzema piętrami i poddaszem, zakończonym płaskim dachem, przetrwał do dzisiaj.
Rynek 51 (Kamienica Pod Złotym Półksiężycem)
Kolejna wyjątkowa kamienica, nie zniszczona przez wojnę. Rekonstrukcja została przeprowadzona na podstawie zdjęć, oraz szkiców, a także na podstawie istniejącej dokumentacji. Barokowy wygląd kamienica nabrała w XVII wieku. Na tyłach budowli możemy znaleźć barokowy portal, który został przeniesiony z przedniej części budowli, powstał on w 1870 roku. Kiedyś budowla stała bliżej numeru 50, o czym mają świadczyć drzwi, które są zamurowane, znajdują się one w piwnicy na bocznej ścianie.
Kamienica przy Rynku 55
Kiedyś w tym miejscu znajdował się zakład wyrobu pieczątek. Budowla przetrwała wojnę i została wyremontowana w 1955 roku. Jedną z głównych przemian była zmiana układu schodów. Natomiast budynek nr 54, ulokowany obok został całkowicie odbudowany. Architektem odbudowy kamienicy nr 54 oraz 55 była ta sama osoba, Jacek Cydzik.
Kamienica Pod Złotą Palmą Rynek 58
Budowla datowana na XIII wiek, nie została zniszczona, ale została kilkakrotnie przebudowana. Była ona pełna sztukaterii, a wprowadzone zmiany zachowały częściowo oryginalny wygląd, wplatając barokowe akcenty. Niestety w 1905 budynek rozebrano i powstał tu secesyjny dom handlowy. Po wojnie budowla znów pełni funkcje handlowe, znajdowała się tu księgarnia i wydawnictwo, a sama budowla nawiązywała do eklektyzmu. Kiedyś miejsce to nazywało się “Pod Plafonem” (obecnie “Galeria Pod Plafonem”)
Kamienica przy Rynku 60 we Wrocławiu
Tę kamienicę również datuje się na XIII wiek, choć warto wspomnieć o okresie jej największej przebudowy, a miało to miejsce w XVI wieku. Dodano wówczas piękny barokowy portal, dodano także czwartą kondygnację, oraz dach. Następnie dobudowano dwa traktaty, a całość dopełnił piękny dziedziniec. Ciekawostką jest powód, dla którego kamienica, po raz kolejny została przebudowania (1950), zwłaszcza że nie została ona zburzona. Jej ostatnia rekonstrukcja skutkowała tym, iż portal zniknął, a fasada otrzymała nijaki styl. Po ostatnim generalnym remoncie (2008) wartość budowli wzrosła. Kiedyś znajdowała się tu księgarnia Stefana Żeromskiego.
Dalsza część budowli dotyczy rejonu Rynku zwanego Tret.
Tret.
Kamienica nr 10 ( Kamienica pod Złotym krzyżem)
Kamienica początkowo posiadała 3 kondygnacje, miało to miejsce w latach 1740. Obecnie znajduje się tu nowy budynek, ma on cztery kondygnacje, został połączony z numerem 11, nosząc nazwę: Kamienica pod Złotym Krzyżem. Nowa, połączona budowla powstała w tym miejscu w 1837, i reprezentuje swoimi elementami piękny gotyk.
Kamienica nr: 11,12 (Kamienica pod Głową św Jana, pod Złotą Gwiazdą)
Te numery są zarezerwowane dla zabytkowej kamienicy pod Złotą Gwiazdą, mieszczącej się w północnej części rynku. Miejsce to zwane także stroną złotników, a czasem stroną rymarzy datowane są na 15, 16 wiek. Kiedyś, można tu było dostrzec małe, drewniane kramy, dopiero później były one murowane. Natomiast kamienice, które widzimy dzisiaj, były efektem długofalowych i wieloletnich zmian. Architektura jaką możemy dostrzec dzisiaj to późno klasycystyczna budowla, ta części rynku została zniszczona, po czym pieczołowicie odbudowana w 1954 roku. W 1947 miejsce to odbudowano według starych planów. Znajdująca się na jego fasadzie „Złota Gęś” została przeniesiona z kamienicy przy ul. Ofiar Oświęcimskich 27/29. W kamienicy tej, zniszczonej podczas oblężenia miasta, znajdowała się gospoda pod „Złotą Gęsią”, w której zatrzymywali się Polacy przyjeżdżający do Wrocławia. Mieszkali tu między innymi: Staszic, Mickiewicz, Słowacki a także Chopin.
Kamienica nr 13 (pod Białym Niedźwiedziem)
Początkowo fasada tego budynku była barokowa, zmiany przyszły później, gdzieś w latach 1825. Niestety kamienica została całkowicie zniszczona, odbudowano ja w roku 1954 a osobą będąca odpowiedzialną za cały projekt była Anna Fus-Zaorska.
Więcej kamienic od strony Tret
Kamienice po wewnętrznej stronie Ratusza we Wrocławiu.
Kamienica Rynek-Ratusz 7-9 we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 13 we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 14 we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 15 we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 16 we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 17 we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 18-19 we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 20-21 we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 22 we Wrocławiu
Kamienica Pod Złotym Kapeluszem we Wrocławiu
Kamienica Pod Zimnym Kamieniem we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 25-27 we Wrocławiu
Kamienica Rynek-Ratusz 27a we Wrocławiu
Kamienica Pod Błogosławionym Jakubem
Więcej odnośnie pięknego Wrocławia znajdziecie w poniższej sekcji: